گریس ها و کاربرد های آنها
اگرچه گریس ها دارای تنوع زیادی هستند اما انواع اصلی آنها را با ذکر خصوصیات اساسی می توان در جدول زیر جمع بندی نمود.
نوع صابون |
نوع روغن پایه |
محدوده دمای کارکرد(درجه سانتیگراد) |
پایداری در برابر آب |
توضیحات |
صابون سدیم |
روغن معدنی |
20- تا 100 |
غیرپایدار |
با آب تشکیل امولسیون داده و در برخی شرایط به صورت مایع تغییر حالت می دهد |
صابون لیتیم |
روغن معدنی |
30- تا 120 |
پایداری تا دمای 90 درجه سانتیگراد |
گریس چند منظوره است و با آب امولسیون تشکیل می دهد |
صابون کمپلکس لیتیم |
روغن معدنی |
30- تا 140 |
پایدار |
گریسی چند منظوره با خاصیت پایداری حرارتی بالا |
صابون کلسیم |
روغن معدنی |
20- تا 140 |
پایدار درآب سرد |
خاصیت آب بندی و پایداری عالی در مقابل نفوذ آب |
صابون آلومینیوم |
روغن معدنی |
20- تا 70 |
پایدار |
پایداری مناسب در مقابل آب دارد |
صابون کمپلکس سدیم |
روغن معدنی |
30- تا 160 |
پایدار تا دمای 80 درجه سانتیگراد |
برای دمای بالا و فشار زیاد مناسب است |
صابون کمپلکس کلسیم |
روغن معدنی |
30- تا 120 |
بسیار پایدار |
با توجه به گرانروی روغن پایه،به عنوان گریس چند منظوره در دما ،فشار و سرعت بالا کاربرد دارد. |
صابون کمپلکس باریم |
روغن معدنی |
20- تا 120 |
بسیار پایدار |
در مقابل بخارآب پایدار است با توجه به گرانروی روغن پایه،به عنوان گریس چند منظوره در دما،فشار و سرعت بالا کاربرد دارد. |
پلی اوره |
روغن معدنی |
20- تا 160 |
پایدار |
در شرایط عملیاتی دما،فشار و سرعت بالا پیشنهاد می شود |
صابون کلسیم آلومینیوم |
روغن معدنی |
30- تا 140 |
پایدار |
با توجه گرانوی روغن پایه در دما،فشار و سرعت بالا کاربرد دارد |
بنتونیت |
روغن معدنی یا روغن های استری |
20- تا 160 |
پایدار |
گریس نیمه جامد و ژله ای،در دمای بالا و سرعت پائین کاربرد دارد |
صابون لیتیم |
روغن استری |
60- تا 120 |
پایدار |
در دمای پائین و سرعت بالا کاربرد دارد |
صابون کلسیم |
روغن استری |
50- تا 160 |
پایدار |
گریس چندمنظوره که برای کار در محدوده دمائی گسترده مناسب است |
صابون کمپلکس باریم |
روغن استری |
40- تا 120 |
پایدار |
در مقابل بخارآب پایدار و برای کار در دمای پائین و سرعت بالا مناسب است |
صابون کمپلکس کلسیم |
روغن استری |
40- تا 120 |
پایدار |
در مقابل بخارآب پایدار و برای کار در دمای پائین و سرعت بالا مناسب است |
صابون لیتیم |
روغن سیلیکونی |
40- تا 170 |
بسیار پایدار |
به منظور کار در دمای پائین و بالا با بارکم و سرعت کم تا متوسط مناسب است |
حال به عنوان مثال به بررسی گریس صابون کمپلکس سدیم میپردازیم. این گریس ها برای یاتاقان های ساده و دیگر قطعات متحرک که دمای 125 درجه سانتیگراد و در شرایط محیطی خشک و یا تر کار می کنند،مناسب هستند،گریس های صابون کمپلکس سدیم حتی در نقاطی از سیستم که دما بالاتر از 125 باشد نیز مثل یاتاقان های خطوط انتقال شیشه مذاب و امثال ان کارایی دارند. البته در این گونه موارد باید به روش کاربرد و دفعات تجدید گریس کاری توجه خاص نمود زیرا امکان دارد که گریس کمپلکس کلسیم در دماهای بسیار بالا خشک و سخت شود.
خواص/درجه NLGI | 1 | 2 | 3 | 4 | استاندارد ملی ایران |
قابلیت نفوذ گریس بعد از کارکرد در دمای 5/0 مثبت و منفی25(60ضربه) | 340-310 | 295-265 | 250-220 | 205-175 | 1209 |
اسید آزاد برحسب اسید اولئیک (حداکثر درصدوزنی) | 5/0 | 5/0 | 5/0 | 5/0 | 565 |
قلیاء آزاد بر حسب هیدروکسید کلسیم(1)(حداکثر درصد وزنی) | 5/0 | 5/0 | 5/0 | 5/0 | 565 |
نقطه قطره شدن(حداقل) | 95 | 95 | 95 | 95 | 1096 |
آزمون خوردگی تیغه مسی در دمای 75 به مدت 24 ساعت(حداکثر) | دسته بندی (I) | 1207 | |||
مقاومت در مقابل شستشو با آب صابون | 1 | 1 | 1 | استاندارد ملی در دست تدوین | |
خاصیت جلوگیری از خوردگی | قابل قبول | " | |||
مقدار آب درصد وزنی(حداکثر) | 5/1 | 5/1 | 5/1 | 2 | " |
خاکستر سولفاته درصد وزنی(حداکثر) | 4 | 5 | 5/6 | 8 | " |
تعداد ذرات سخت(حداکثر) | 40 | 40 | 40 | 40 | 1095 |